Wielkopolska rozpoczyna negocjacje nowego programu unijnego 2021+
Bardziej zielona, cyfrowa i bliżej obywateli – taka ma być Wielkopolska przy wsparciu z programu Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027. Z nowego budżetu planowane jest m. in. wybudowanie Centrum Muzyki w Poznaniu i bloku operacyjnego w Kaliszu, stworzenie dwutorowości przez Wartę w Obornikach Wielkopolskich oraz rewitalizacja linii kolejowej od Wągrowca przez Gołańcz do granicy województwa.
Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027 to nowa nazwa programu regionalnego (wcześniej to Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2014-2020), który znajdzie się w dyspozycji Zarządu Województwa Wielkopolskiego, jako Instytucji Zarządzającej programem. Dokładnie 15 marca 2022 r. Marszałek Marek Woźniak wysłał dokument do Brukseli. Tym samym rozpoczęły się oficjalne negocjacje z Komisją Europejską.
Przypomnijmy, że Wielkopolska będzie miała do dyspozycji w sumie 2,058 mld euro. Kwota ta uwzględnia trzy źródła finansowania programu: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i Europejski Fundusz Społeczny (1,67 mld euro) oraz Fundusz Sprawiedliwej Transformacji (387 mln euro), który będzie dedykowany Wielkopolsce Wschodniej. Tym samym dysponować będzie trzeba budżetem unijnym o 400 mln euro mniejszym niż w perspektywie 2014-2020 (wcześniej było ok. 2,45 mld euro). Mniej pieniędzy dla regionu to wcale nie jedyny problem. Beneficjenci do unijnych projektów będą musieli dołożyć w większości przypadków 30 proc. własnych środków (wcześniej około 15 proc.). Po drugie, należy liczyć się z tym, że obszary, na które będzie można te pieniądze wydać, zostaną zawężone – tzn. nastąpi większa koncentracja tematyczna.
Przygotowanie wysłanego dziś do Brukseli projektu zajęło prawie dwa lata.
Jaka ma być Wielkopolska w następnych latach?
Zielona
Filarami nowego programu będzie: zielona transformacja i wejście w nurt gospodarki 4.0. Co kryje się za tymi pojęciami? Na pierwszym miejscu stawiane są kwestie Europejskiego Zielonego Ładu. Unia Europejska opracowała strategię zrównoważonego wzrostu, której celem jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do roku 2050. W praktyce oznacza to, że ograniczymy do minimum emisję gazów cieplarnianych. Aby osiągnąć ten cel, potrzebne jest podjęcie działań we wszystkich sektorach gospodarki. Jednym z beneficjentów tych działań będzie Wielkopolska Wschodnia (miasto Konin oraz powiaty: koniński, kolski, słupecki i turecki). Będzie tam wdrażany Fundusz Sprawiedliwej Transformacji. Wielkopolska do 2040 r. chce zrealizować ambitny plan neutralności klimatycznej. Planowana transformacja energetyczna niewątpliwie odbije się na mieszkańcach. Dlatego w ramach FST zaplanowany jest pakiet działań, które pomogą przekształcić lokalną gospodarkę i wspomogą mieszkańców pracujących w branży górniczej w przekwalifikowaniu się i znalezieniu nowych miejsc pracy. Przewidziana jest m. in. pomoc dla ponad 2,2 tys. pracowników ZE PAK, zwiększenie retencji i odbudowę zasobów wodnych. Zostanie również zakupiony niskoemisyjny tabor autobusowy, a także rozwijane będą kierunki o profilu praktycznym na uczelni w Koninie.
Cyfrowa
Jak przewidują eksperci, wzrost gospodarczy w UE w najbliższych trzydziestu latach będzie napędzany nie tylko przez wspomnianą transformację ekologiczną, ale również cyfrową. Pandemia pokazała, że cyfryzacja jest konieczna do sprawnego funkcjonowania urzędów, szkół i biznesu w sferze produkcyjnej i usługowej. Okazała się niezbędna, zarówno w życiu codziennym, jak i w pracy. Fundusze Europejskie odegrają na tym polu kluczową rolę, a filarem zmian będą samorządy i przedsiębiorcy. Kontynuowane będzie wzmacnianie edukacji i szkolnictwa dostosowanego do wyzwań gospodarki i potrzeb rynku pracy - dotyczy to zwłaszcza szkolnictwa zawodowego. Zdecydowanie będziemy również wspierać przedsięwzięcia z obszaru innowacji i wspomnianego przemysłu 4.0.Wielkopolska jest dobrze przygotowana i zdolna do nawiązania rywalizacji w tych obszarach. Fundusze unijne zostaną przeznaczone na zapewnianie wzrostu innowacyjności, napływu badań i technologii, ekspansji zagranicznej podmiotów gospodarczych z regionu, większe wykorzystanie narzędzi informatycznych w edukacji, kształceniu, rynku pracy i gospodarce. Będziemy też inwestować w zeroemisyjny transport. Transport spalinowy – tam gdzie jest to możliwe – będziemy zastępować napędem elektrycznym i wodorowym. Tu stawiać się będzie mocny akcent na transport zbiorowy i zmianę jego źródła napędu. Planuje się wzmacniać rolę transportu indywidualnego – np. rowerowego.
Priorytety
Lista projektów priorytetowych jest długa. Jeśli KE się na nie zgodzi, to w najbliższych latach możemy spodziewać się m.in budowy Centrum Muzyki, siedziby Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Poznaniu, czy Publicznej Biblioteki Pedagogicznej w Poznaniu. Nie zabraknie ważnych inwestycji kolejowych, w tym: rewitalizacji linii kolejowej Wągrowiec - Gołańcz - granica województwa (linia nr 356) oraz budowy drugiego toru kolejowego wraz z drugą przeprawą mostową na rzece Warcie na odcinku linii kolejowej nr 354 (od posterunku odgałęźnego Oborniki Wlkp. Most do stacji Oborniki Wlkp.). Zostaną zrealizowane ważne inwestycje zdrowotne, m.in. modernizacja Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Poznaniu, z kolei w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Kaliszu powstanie Centralny Blok Operacyjny z centralną sterylizatornią wraz z oddziałem anestezjologii i intensywnej terapii. Nie zabraknie również kontynuacji projektów edukacyjnych, które sprawdziły się w poprzednich perspektywach: Czas zawodowców – nowoczesne kształcenie w Wielkopolsce i Cyfrowa Szkoła Wielkopolsk@2030.
Nowości
Nowością w programie będzie wspieranie inicjatyw lokalnych za pośrednictwem Lokalnych Grup Działania. W ten sposób umożliwi się społecznościom inicjowanie i realizację w sposób partycypacyjny działań rozwojowych odpowiadających na wyzwania społeczne, gospodarcze i środowiskowe danego obszaru. W podobny sposób (a więc oddolnie) będzie wdrażany instrument Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT). One nie są nowością w programie, ale zwiększenie ich liczby - już tak. Oprócz działających ZIT-ów na terenie aglomeracji poznańskiej i kalisko-ostrowskiej, teraz dołączą ZIT-y w subregionie konińskim, leszczyńskim, gnieźnieńskim i pilskim. Nie zapomina się w programie o ludziach najsłabszych (seniorach, osobach z niepełnosprawnościami) i włączeniu społecznym (zgodnie z Europejskim filarem praw socjalnych). Ponadto, podkreśla się znaczenie dobrej jakości usług w środowiskach lokalnych (deinstytucjonalizacja). Istotną rolę w integracji społecznej odgrywają projekty z obszaru kultury i rewitalizacji. Pojawią się również odrębne działania na rzecz uchodźców. Przewiduje się utworzenie centrów kompleksowego wsparcia cudzoziemców, które będą świadczyć usługi z zakresu, m. in.: organizacji kursów języka polskiego i adaptacyjnych, wsparcia prawno-doradczego oraz psychologicznego, a nawet w zakresie adaptacji i integracji społeczno-kulturalnej ze społecznościami lokalnymi (np. zajęcia animacyjne i integracyjne dla dzieci i dorosłych). Katalog tych działań jest elastyczny i będzie uzależniony od bieżących potrzeb.
Źródło: strona www funduszy europejskich
Czekamy na te dotacje razem z Państwem.
Zespół METROPOLIS